Txirrindularitza esker onekoa ez denean…

Sentsazio gazia daukat, Ametsengatik pena sentsazioa, alegia. Txirrindularitza ez da batere justua izaten ari Etxebarriako mutil ausart honekin, izan ere, gutxi izango baitira Ametsek bezainbeste garaipen bat merezi dutenak. Urteak dira lanean zintzo ari dela, behin eta berriro zutoina joaz, ausardia erakustaldi handiekin, taldegizon lan ilun baina garrantzitsuarekin, eta parte hartzen duen lasterketa gehienetako animatzaile nagusia izaten.

Aurtengo Euskal Herriko edizioa bere lasterketa izaten ari zen. Itzuli hau ikusi dudan Ametsik onena nabarmentzen ari zen, Tourreko konbatibitatea irabazi zuena baino hobea oraindik. Ihesaldietan ematen zuen indar sentsazioak, Arrateko maldetan emandako kasta erakustaldiak, nahiz eta jakin faboritoek irentsi egingo zutela, eta antzerako ñabardurak ez dira zale eta lagunentzat alperrikakoak balira bezala ondotik pasatzen.

Gogoratzen dut bere afizionatu garaian era zortea ez zuela oso lagun. Olarran ari zenean auto batek aurretik eramanda femurra hautsi zion eta haustura hartatik errekuperatzea asko kostatu zitzaion. Entrenatu eta entrenatu, baina ibili ez. Txirrindularitza utzi eta ikasketetan buru-belarri sartzea ere pasatu zitzaion burutik (garai hartan biak zeramatzan paraleloan). Baina ez zuen amore eman, eta Debabarrena taldeak emandako aukera esker eta Italian pasatako garai hari esker profesionaltasunerako atea irekitzea lortu zuen. Urtebete behar izan zuen Madariagak konturatzeko Ametsek zerbait zeukala. Beste urtebete Ametsek, Tourrera joan eta lasterketa bikain batekin Euskaltel lehen aldiz Pariseko podiumean sartzeko.

Esan bezala, makina bat jaurtiketa bota ditu zutoinera, eta hainbat eroriko mingarri, bai planu fisikoan hala psikologikoan. Gogoratzen dut Euskaltelen debutatu zuen urtean Romandiako Tourrean lurrera joan zela ihes eginda zihoala, etapa euritsu batean. Euskal Bizikletan ere mokorra mindu zuen eroriko latz batekin, gorputzaldi apartean zegoenean. Iazko Tourrean ere Parisera iristeko egun bi falta zirela lurra dastatu zuen berriro. Baina hor darrai, gutxi bezala gerra ematen.

Uste dut afizionatu guztiek baloratzen dutela txirrindulari honek lasterketan duen jarrera. Beti dena ematen du, hanketatik bururarteko profesionala dela erakutsiz. Baina horrez gain esker oneko mutila da, atsegina, irrifartsua eta gertua. Atzo ez zen atera, lepauztaia hautsita Aiako aldapan behera. Berriro ere zorteak bizkarra eman dio.

Guzti hau dela eta, txirrindularitzak Ametsi garaipen handi bat zor diola uste dut. Espero dezagun aurten errepide frantziarretan etortzea.

2010eko taldeen analisia (XIV): Team HTC Columbia, edo asetu ezineko piztia

CavendishTalde batek denboraldi batean 86 garaipen lortu dituela esanda, ez dago asko gehiagorik kontatzeko. Team HTC Columbia tropeleko munstroa da, asetu ezinezko pizti bat. Mark Cavendish buru dutela, “Pitxitxi” rolean (23 garaipen), eta André Greipel gertutik jarraituz (18 garaipen), taldeak ez du kupidarik izan. 15 herrialdetako 28 txirrindulari ditu aurten talde estatubatuarrak, eta hauen etxean ere izan da aldaketarik. Baja garrantzitsuak izan dituzte, joan direnen artean izen potoloak besterik ez daude eta: George Hincapie, Marcus Burghardt, Edvald Boasson Hagen, Thomas Lovkvist, Kim Kirchen eta Greg Henderson. Denak ala denak txirrindularitzan zerbait esandakoak, eta baten batzuk oraindik asko esateko dutenak, Boasson Hagen norbegiarra, bereziki. Taldea konpletatzera etorri direnen artean Aleksejs Saramotins, Rasmus Guldhammer, Leigh Howard, Jan Bakelants, Jan Ghyselink, Tejay Van Garderen, Patrick Getsch, Martin Velits, Peter Velits, Lars Bak eta Mathew Goss aurki ditzakegu.

Izen propioetara pasatuta, denen gainetik, nola ez, Man Irlatik datorren 24 urteko morroskoa, Mark Cavendish. 2009 harrigarria egin du, 23 garaipen lortuta, tartean Tourreko 6 etapa, Giroko 2, Milan-San Remo, Tirreno Adriaticon etapa, eta beste hainbat eta hainbat garaipen. Inork ez daki non daukan topea mutil honek, izan ere, gero eta erraztasun handiagoarekin irabazten baitu.

Cavendishen itzalean aurkitzen da taldeko beste “killer”-a, André Greipel alemaniarra, baina nagusia ez dagoenean ederki probesten du bere aukera. Son gutxiago, portada gutxiago, baina 2009an 18 garaipen, eta aurten dagoeneko 6 garaipen (Tour Down Underreko 3 etapa eta sailkapen nagusia, Mallorcako Challengean proba bat eta Algarveko Itzulian etapa bat). Erakutsi zuen iazko Vueltan zertarako gai den, eskuak lau aldiz jasota.

Gainontzekoen artean, Michael Albasini suitzarrak ere emango du zeresana. Denboraldi amaieran garaipen politak lortzen dituen txirrindularia da, ihesaldietan oso-oso ondo mugitzen dakiena, eta egoera horietan bere abiadura puntaz oso ondo baliatzen da eskuak altxatzeko. Azken 2 urteetan oso gauza interesgarriak egin ostean, Tony Martin (24 urte) aurrerapausu bat emateko prest dago. Beharbada itzuli handi bateko sailkapen nagusiaren borrokan sartzea oraindik urrun gelditzen zaio, baina daraman progresioa kontutan hartzeko modukoa da. Erlojuaren kontra aparta, eta goranzkoan ere oso maila ona erakutsi izan du. Gertutik jarraitu behar direnetako beste bat. Erlojuaren kontrako probak aipatuta, Bert Grabsch datorkigu denoi burura. Munduko txapeldun ohia izandakoak beste behin bakarkako lana aprobetxatu nahiko du bere palmaresa loditzen jarraitzeko, baina lana egitea tokatzen zaionean, ez da izkutatuko.

Gazteei begiradatxo bat botata (Martin ezik, dagoeneko aipatu dugu eta), Velits anaien fitxaketa azpimarratu behar da, bereziki Peterrek eman duen mailagatik. Eslobakiarrak garaipen bakarra lortu zuen iaz, baina makina bat ohorezko postu ere bai. Tejay van Garderen estatubatuarren esperantza berria da. Oso gaztea oraindik (21 urte), progresio handia izan dezake, eta etapa itzulietan nabarmentzen hasi behar du, oso ondo moldatzen baita aldapa gora, eta erlojuz kontra ere ez da herrena. Azkenik, azken aurkikuntza, Leigh Howard australiarra (20 urte), alegia. Omango Itzulian Tom Boonen eta Daniele Bennati bezalako izenak sprintean menperatuta eman zuen bere burua ezagutaraztera, eta gertutik jarraitu beharreko beste txirrindulari bat izango da.

Gainontzekoen artean, Marco Pinotti, Maxime Monfort, Mark Renshaw, Kanstantin Sivtsov edo Michael Rogers bezalako gizonak aipatu behar. Ez dira hain irabazleak, baina beti erakustarazten dute beraien burua, lasterketan presentzia handiarekin.

Errekorrak apurtuz jarraituko al du Team HTC Columbiak?

2010eko taldeen analisia (XII): Team Saxo Bank, Tourra begi tartean sartuta

Maillot horia kentzea helburu Helburu nagusia da. Andy Schleckek Alberto Contador Parisen goitik behera begiratzea, podiumeko lehenengo postutik beste batera begiratzea, alegia. Eta hori buruan sartuta antolatu du denboraldia talde danimarkarrak. Dena den, bajak asko igarri ditzake Team Saxo Bankek, izan ere urte batetik bestera Kurt Asle Arvesen, Karsten Kroon, Jurgen Van Goolen, Alexander Kolobnev, Lars Bak eta Mathew Goss galtzea ez baita broma. Sei izen horietan kalitate asko dago: txirrindulari azkarrak, Goss kasu, klasikomano apartak (Kroon, Kolobnev eta Bak), urte osoan maila harrigarria ematen duen Arvesen, eta, azkenik, aldapa gora txukun moldatzen den belgikar bat (Van Goolen). Hauek ordezkatzeko nortzuk fitxatu dituzte? Laurent Didier frantziarra, Baden Cooke (honek ez du aurkezpenik behar), Jonas Aen Jorgensen, Jaroslaw Marycz, Richie Porte eta Lucas Sebastian Haedo, Juan Joséren anai gaztea. Lehen begiradan, eta baita bigarrenean ere, badirudi taldeak kalitatea galdu duela. Ikusi egin behar jokaldia nola ateratzen zaion Bjarne Riisi. Momentuz hiru garaipen pilatu dituzte: Cancellarak Omango sailkapen nagusia, JJ Haedok Mumbai Cyclothon lasterketa eta Rasmussenek Andaluziako Itzuliko erlojupekoa.

Gauzak honela, talde honetan bi izen aipatu behar dira beste guztien gainetik: Andy Schleckek iaz erakutsi zuen zertarako gai den. Liège-Bastogne-Liège maisuki irabazi ostean, Tourrean aldapa gora Contadorri gertu xamarretik jarraitzeko gai izan zen bakarra bera izan zen. 25 urtera bidean, kalitatea soberan dauka, eta beste pausu bat eman behar du bere karreran. Ez dauka arerio makala Pintoko mutiko apartean, ordea. Dena den, badirudi erlojuz kontra anaia bezain gaizki ez dela moldatzen, eta progresio marjina ere baduela, beraz, lehia polita ikusteko moduan egon gaitezke aurtengo Tourrean.

Beste izen propioa Suitzatik datorren lokomotora da. Fabian Cancellarak denboraldia hasi berri lehen garaipena lortu du, esan bezala, eta ziur aski aurten ere daudenak eta ez daudenak irabaziko ditu, gehienak erlojuaren kontra, logikoki. Tourreko sailkapenaren asaltoa gaizki aterata (inor harritu al zen ba hori ikusita?), beharbada bere lekua zein den garbi ikusi du. Dena den, duda datorren Uztailean kenduko digu. Ordura arte, hamaika garaipen eta beste horrenbeste erakustaldi emango ditu, ziurrenik.

Esanda bezala, Team Saxo Bankek kalitatea galdu duela dirudi, aurreko urteekin alderatuta, behinik behin. Dena den, Tourrean garantia handiko taldea aurkeztuko du, eta izen hauek ez dira urruti ibiliko: Jakob Fuglsang norvegiarrak (nahiz eta Suitzan jaioa) iaz erakutsi zuen zertarako gai den. Aldapa gora sekulako maila erakutsita, normalean Tourreko taldean behar luke. Ezin ahaztu beste txirrindulari puska bat, Fränk Schleck, alegia. Udaberriko klasiketan maila ona eman ostean, Tourrean bigarren forma puntua bilatuko du, bere anaiari lagundu eta, zergatik ez, bere kabuz ere helbururen bat lortzeko, gaitasuna badauka eta. 38 urteko morrosko alemaniar bat ere garrantzitsua izango da. Jens Voigtek ez du ezagutu urte bakar bat hutsean, palmaresean ezer idatzi gabe, profesional bilakatu zenetik, 1997 urrun batean. Aurten tendentzia apurtzen ez badu gutxi harrituko dira. Gustav Erik Larsson suediarra taldekako erlojuz kontrakoan ezinbesteko makulua izango da Schleck anaientzat, eta, ondo bidean, Frantzian behar luke baita ere.

Gainontzekoen artean, Matti Breschel eta Haedo anaiak esprintetan musturra erakutsiko dute. Talde gizon badirenak, baina hala eta guztiz ere garaipenak lortzeko gai direnak ere badaude, Chris Anker Sorensen, Nicki Sorensen, Stuart O’Grady eta Alex Rasmussen kasu.

Laburbilduz, “minatutako” taldea da Saxo Bank, baina oraindik sekulako potentziala daukana. Beste behin, onenen artean izango ditugu Riisen gizonak, doazen lekura doazela.

Ongi etorri, Pedro

barrankoGertatu zena sinistu ezinik, Sergio Levi medikua amildegian behera zihoan, Pedro Horrillo erreskatatzeko asmoz. Pedro Horrillo, edo bere gorpua, Levik ez baitzeukan ermuarra bizirik aurkitzeko inolako esperantzarik. Baina han aurkitu zuen, 80 metro beherago, lurrean etzanda, goitik behera odolez beteta, izan ere, erorikoan denetarik jo zuen Pedrok: adarrak, harriak… azken finean, bere gorputz sendoak zulorako bidean aurkitu zuen guztia. Lurrean etzanda zegoen, begiak zabalik, baina konortea galduta. Baina medikua bi metrotara inguratu zenean, txikitutako gorpu hura jaso egin zuen. “Nola deitzen zara?”-galdetu zion medikuak. “Me chiamo Pedro”, erantzun zuen ermuarrak, bere ezker oin zaurituaren gainean oreka nolabait mantenduz. Levik lasaitasuna eskatu zuen, eta lurrean etzan zuen, berriz.

Bost aste geroago, Bergamoko ospitalean hasierako egoera larriena pasatu ostean, koma farmakologikotik istripua baino 3 egun geroago bonbilla baten argipean esnatu ostean, Pedro Horrillok gurpildun aulkia Nafarroako Unibertsitateko Klinikaren konferentzia-gelaren aurrean gelditu zuen. Kuraiaz beteta, Lorenak (bere emaztea, istripuaren egunean Bergamora bidaiatu zuena, berekin egoteko) emandako bi muletak hartu eta jaiki egin zen. Pedrok komunikabideen eskaera guztiak atzeratu zituen, “egoera on batean egon arte”, eta atzo bere burua prest ikusi zuen. Gelan sartzearekin batera, isiltasuna egin zen, argazki kameren flashek apurtu zuten isiltasuna. Mirariaren kulminazioa zen. Pedrok irribarre bat egin zuen eta bi hitz ahopean aipatu: “entrada triunfal”. Sarrera garailea. Bai, atzo garailea bera izan zen. Baina bera ondo ikustearekin txirrindularitzak eta zaleok ere zertxobait irabazi genuen.

horrillo-muletasPrentsaurrekoa eman zuen mahaira arteko ibilbidea luzea eta geldoa izan zen, eta han zeuzkan tratatu duten medikuak zain. Ibilbide geldoa, baina zoragarria. “Azken asteotan lan muskulu-eskeletikoa egin dugu, eta gaur bere kabuz gela honetan sartu izanak argi eta garbi uzten du bere eboluzioa nolakoa izan den” – esan zuen Felipe Lucenak, Barne-Medikuntza Saileko medikua denak. Bide batez, ermuarraren trinkotasun fisikoa goraipatu zuen: “Oso gizon sendoa da. Sendotasun horri eta aurrera ateratzeko gogoei esker errekuperazio zoragarria izan du, denok espero genuena baino askoz hobea”. “Denok egon gaitezke oso-oso pozik Pedro gaur hemen gurekin egoteagatik” – zioen Juan Ramón Valentík, Kirurgia Ortopediko eta Traumatologiako zuzendariak. “80 metroko amildegi batetik erortzea… Oso erreskate konplikatua gainditu du, eta kirurgia serie gako bat, kolpeen ondorioz birrindutako gorputzaren zatiak birkokatzeko. Horregatik egon gaitezke denok pozik gaur Pedrok bere kabuz dena azaldu duelako. Baina esfortzu nagusia berea izan da. Gorputza ez bada behar besteko indartsua, kirolariaren egoera orokor eta borrokarako animo gabe, ezin izango genuke ezertxo ere egin”. Bi medikuekin bat zetorren Pablo Díaz de Rada, Kirurgia Ortopediko eta Traumatologiako espezialista. Honek ere Pedroren eboluzio harrigarria azpimarratu zuen, txirrindulariaren jarrera eta diziplina goraipatuz, baina optimismo neurrigabea baretzen saiatu zen. “Bizimodu normal batera itzultzea? Laster izango da bizikleta bat berriz hartzeko gai, pasiotxo bat egiteko, baina zoritxarrez, errotulako zauriak direla eta (errotulak asko sufritzen du txirrindularitzan), itxaron egin beharko dugu bere eboluzioa ikusteko. Orduan jakingo dugu zein maila har dezakeen bizikleta baten gainean. Pedroren organismoa oso gogorra da, bai, baina horri ezin zaio eperik jarri”. Continue reading “Ongi etorri, Pedro”

Txirrindularitzako Xerez

niemiecPrzemyslaw Niemiec kirolaria dela esanda, txirrinduzale askok ez luke jakingo gizaseme poloniar baten inguruan hitz egiten ari garenik, ezta txirrindularia denik ere. Baina Przemyslawek badaramatza urte batzuk pedalei eragiten, gero eta indar gehiagoz. Futbolarekin paralelotasun bat eginda, txirrindularitzako Xerez bat dela esan genezake. Urteak joan eta urteak etorri, bigarren mailako lasterketetan maila aparta eman izan du, baina beti beste bat da gorengo mailara jauzia egiten duena. Kontua da Xerezek aurten Lehen Mailarako txartela lortu duela, eta poloniarrak oraindik ez, nahiz eta garaipen onak pilatzen ari den.

Przemislaw Niemiecek argi zeukan txirrindularia izan nahi zuela. Baina Oswiecimgo lurralde hotzetan etorkizuna ez da oso oparoa. Polonia lurralde hotza da, entrenatzeko batere gozoa ez dena, eta txirrindularitza ez dago gizartean oso barneratuta. Egia da azken urteotan Poloniako Itzulia Uci Pro Tourrean sartzea nolabaiteko bultzada izan dela kirol honentzat ingurune horretan, baina oraindik Europa mendebaldeko lasterketen oparotasun eta kalitatetik urrun dabiltza.

Gauzak honela, Amore & Vita – Beretta taldeak sinatu zuen. Talde berezia da Amore & Vita, Aita Santuaren taldea, Vaticano Hirikoa, alegia. 1990etik dago tropelean, eta hasiera batean italiarra eta gero britainiarra izan ostean, 2001. urtetik taldea poloniarra da. Talde berezia, esan bezala, ez baitu ezeren propaganda egiten, bere helburua bakearen eta maitasunaren mezua hedatzea baita.

Przemyslaw Niemiecentzat sekulako tranpolina izan zen. Zortea izan zuen talde hau poloniarra izateaz, garai hartan Aita Santua ere poloniarra baitzen, eta herrialde hartako txirrindularientzat aukera aparta, dudarik gabe. Baina betidanik izan da UNESCO antzerako zerbait, herrialde askotako txirrindulariei egiten baitie lekua, batzuk ezagunak (Manzano, Ljunblad, Gasparre), eta gehienak aukera baten bila dabiltzan gazteak, batez ere poloniarrak eta italiarrak, izan ere, talde poloniarrak bere egutegia Italian oinarritzen baitu. Continue reading “Txirrindularitzako Xerez”