‘Emakumezkoak’ ataleko berriak (30)
#269 Tropela.eus podcastak: 2018ko La Course eta 2018ko Frantziako Tourreko 10. etapa
Podcast honetan 2018ko La Coursek eta 2018ko Frantziako Tourreko 10. etapak eman duenaren laburpena egiten du Egoitz Lizaso (@elizaso).
La Coursen ikuskizuna izan dela azpimarratu digu, Van Vleuten garaile izan delarik. Euskaldunak ere bikain, batez ere Ane Santesteban 9. sailkatu baita.
Tourrea, aldiz, Alpeetako lehen etapa eta Quick-Stepeko Alaphilippe (QST) izan da ihesaldiari esker etapa garaipena lortu duena. Van Avermaetek (BMC) ere lider jarraitzen du eta errenta areagotu ihesaldian sartuta lortu duen errentari esker.
#268 Tropela.eus podcastak: 2018ko La Course
Podcast honetan emakumezkoen txirrindularitzaz orokorrean, eta zehazki 2018ko La Course lasterketaz aritzen dira Mireia Epelde (txirrindulari ohia, @MireiaEpelde), Inaxio Esnaola (@inaxioesnaola) eta Egoitz Lizaso (@elizaso). Kiniela errepasatzen dute argibideak emanez eta ez dute ahaztu nahi izan Giro Rosak eman duena, azpimarratuz Eider Merino (MOV) eta Ane Santestebanen (ALE) mailak.
Eider Merino: “Nire burua munduko onenekin parez pare ikustea ikaragarria izan zen” (elkarrizketa)
Ikusgarritasuna merezi du emakumeen txirrindularitzak. Ez da aldarrikapen bat, errealitatea baizik. Tropela webguneak emakumeen egutegiko hainbat proba sartzea erabaki zuen, eta urtetik urtera gehiago dira. Horri esker, geroz eta ezagunagoak zaizkigu hemengo zein kanpoko txirrindulariak.
Joane Somarribak eta Leire Olaberriak ikusgarritasuna eman zioten, eta gaur egun, badira beste hainbat aipamena baino gehiago merezi dutenak. Ane Santesteban gipuzkoarra hedabideetan ikustera ohitu garen bitartean –albiste on eta ez hain onekin–, harrobi polita dugu gurean.
Eider Merino (Lointek) gazte bizkaitarra da belaunaldi berriaren eredu esanguratsua. Emakumeen Biran maila harrigarria erakutsi zuen Balmasedako txirrindulari txikiak. Errenteriako azken etapan onenekin aritu zen, eta laugarren bukatu zuen etapan, eta sailkapen nagusian. Iragan hurbila, oraina eta etorkizuna izan dugu hizpide berarekin.
Elite mailako zure lehen denboraldia egiten ari zara. Nabaritu duzu aldaketarik pasa den sasoitik?
Emakumeetan ez dago aldaketarik elite eta 23 urte azpiko kategorien artean, lasterketak berdinak direlako. Beraz, ez, ez dut ezer ezberdina nabaritu, bakarrik ez duzula 23 urtez azpiko mailaren saria jasotzen (barreak).
Itzulia-Bira: emakumezko eta gizonezkoen eliteko lehen lasterketa mistoa [inozentada]
2016a badoa eta 2017a hasterako berri azpimarragarri bat eman beharrean gara. Izan ere, askoren ezustekorako, baita UCI berarentzat ere -ez du aipamenik egin oraindik ekimen honetaz, baina zerbait esango duela espero da-, elite mailako lehen lasterketa mistoa jokatuko da gure lurretan, Euskal Herrian.
Zahar hitz, zuhur hitz
Cancellara eta Armstrong. Bi txirrindulari beteranok jantzi dituzte urrezko dominak Olinpiar Jokoetako erlojupekoan. Castrovejo getxotarrak laugarren bukatu du gizonezkoen proban; lau segundogatik ez du domina eskuratu. Egia esan, Cancellara podiumean ikustea ezin da ustekabekotzat hartu (lau aldiz izan da munduko txapeldun erlojuz kontra), baina bere azken denboraldia den honetan emaitzak zertxobait apalagoak izaten ari zirela aintzat hartuta (Tourreko erlojupeko luzean ez zen lehen postuetan agertu), ausarta behar zen gero, sosak haren alde jartzeko urrea irabazteko borrokan. Usteak erdi ustel. Cancellarak, 35 urterekin, ginga ezinhobea jarri dio bere kirol ibilbideari. Pekinen duela zortzi urte bezala, onena izan da erlojuaren aurkako borrokan.
Guarnier eta Henao, Gabiria Koparen bila
Apurka-apurka, 2016ko Gabiria Kopa hasi da puntuak banatzen, eta sailkapenetako bat ia erabakita geratu da: emakumezkoena, hain zuzen ere.
Aurten, Durango-Durango klasikoa eta Emakumeen Bira denboraldiaren hasieran jokatu dira, eta lasterketa horietan banatzen dira puntu gehienak gure Koparako. Beraz, nahiz eta oraindik emakumeek lasterketa dezente dituzten aurretik, ziurtzat jo dezakegu Megan Guarnier estatubatuarrak irabazi duela 2016ko Gabiria Kopa, puntu bakarreko aldearekin Emma Johanssonekiko. Gazterik onenaren saria, berriz, Elisa Longo Borghinik eskuratu du. Lehen euskaldunaren saria, aldiz, erabakitzeke dago oraindik, nahiz eta, momentuz, Ane Santesteban errenteriarra doan lehen postuan, oso nabarmen.
Honelaxe dago emakumezkoen Gabiria Kopa, une honetan (Top5):
1.- Megan Guarnier… 548 puntu
2.- Emma Johansson… 547 puntu
3.- Asleigh Moolman… 474 puntu
4.- Carmen Small… 414 puntu
5.- Elisa Longo Borghini… 394 puntu
Iazko Gabiria Kopako podium bera da: desberdintasun bakarra, Guarnierren ordez Niewiadoma izan genuela iaz lehen postuan. Bestelakoan, berdin: Johansson bigarren, Moolman hirugarren aurten ere.
Bestetik, gizonezkoen Gabiria Kopak luze joko du, gure sariketaren lehen herena baino ez baita jokatu oraindik. Bi bloke puntuagarri geratzen zaizkigu aurretik: uztaileko klasikoak (Ordizia, Donostia eta Getxo), eta Euskal Herrian amaituko diren Vueltako bi etapak. Beraz, puntu mordoa dago oraindik jokoan, batez ere Donostiako eta Vueltako bi etapen artean banatuko direnak.
Edonola ere, momentuz hauxe da gizonezkoen Gabiria Koparen sailkapena (Top5):
1.- Sergio Luis Henao… 475 puntu
2.- Alberto Contador… 450
3.- Nairo Quintana… 344
4.- Samuel Sánchez… 333
5.- Rui Costa… 333
Lehen euskalduna Pello Bilbao da momentuz, sailkapeneko 9. postuan, Euskal Herriko Itzuli aparta eginda.
Bitxia bada ere, ez Bira irabazi duen Johanssonek, ez Itzulia irabazi duen Contadorrek, ez dute Gabiria Kopako lehen postua eskuratzerik izan (Contadorren kasuan, “oraingoz” esan beharko dugu). Horren arrazoia arerioen erregulartasuna da: etapei dagokienez, Megan Guarnierrek bost aldiz lortu du Top10a euskal astean (1-1-2-5-9. postuak), eta Johanssonek, aldiz, lau aldiz (1-1-3-5). Gizonezkoetan, antzera: etapetan, Henaok sei Top10 lortu ditu Euskal Herrian (2-2-3-3-5-10, Lizarrako bigarren postua ere kontuan hartuta), eta Contadorrek lau (1-3-5-7).
Euskal Herriko errepideetan jokatzen diren lasterketa profesionaletako txirrindularirik erregularrenak saritzea da gure koparen helburua. Beraz, gaia interesatzen bazaizue, jarrai gaitzazue Twitterren (@gabiriakopa) zein Facebooken (www.facebook.com/gabiriakopa), eta adi egon, laster esango baitugu noiz egingo dugun aurtengo sari-banaketa eta nor izango den omenduko dugun txirrindulari historikoa.
Oraindik ere gizonezkoen kirola
Marka da, baina asko hitzegin da Emakumeen Biraz lasterketa hasi aurretik ere. Kartela ustez sexista zela eta kritikak egon ziren, eztabaida eta zalaparta. Barkatuko didate irudi hori sexistatzat jo zutenek, baina txikikeria galanta iruditu zitzaidan, eta kartelen sinbolismoa ukatu gabe, gustatuko litzaidake zorroztasun hori beste eremu batzuetara eramango balute, baita txirrindularitzan bertan ere.
Duela pare bat urte gizonezkoen Euskal Herriko Itzulia nola, aurtengoan emakumezkoen Emakumeen Bira egon da arriskuan. Antolatzaileak ez zeuden World Tourretik kanpo geratzeko prest, maila gorenean ez bazen ez zuten lasterketa aurrera ateratzeko asmorik, eta UCIk horretarako eskaturiko gutxieneko baldintzak bete ezinik zebiltzan. Telebista estaldura bermatu behar zuten eta hortarako dirurik ez. Azkenean baina, lortu zuten ETBren babesa Eusko Jaurlaritzari esker eta lasterketa aurrera atera da.
Denak pozik? Lasterketa ederra joan da eta etorkizuna bermatzeko legez besteko proposamen bat ere lortu zen Gasteizko Legebiltzarrean. Izan ere, emakumezkoen kirolerako limosna bat lortzeko ere borrokatu egin behar da. Bitartean, ez da dudan jartzen gizonezkoen kirola babestea. Ez da dudan jartzen ere erakunde publikoek kirol profesionala babestea.
Baina diru publikoaren zenbatekoa, kasu hontan Euskal Herriko Itzuliari ematen zaiona vs Emakumeen Birari ematen zaiona konparatu duenik ere izan da. Lur Etxeberria EH Bilduko legebiltzarkidea ibili da gaia mugitzen eta berak eman dizkigu zenbait datu bere twitterrean:
– Gizonen Itzuliari EITBk 628.000 euro (emisio-eskubideetan eta produkzio-gastuetan). Emakumeen Biraren jarraipena egiteko 50.000 euro.
– Kultura sailak (kirol zuzendaritzak): 190.000 euro gizonen Itzulia antolatzeko. 14.000 Emakumeen Bira antolatzeko
Eskertzen da gardentasuna. Ulertzen da Danele Sarriugartek goikoei “datu histeriko” deitzea eta sareko feminista guztiak asaldatu eta bapatean txirrindularitzarekiko interesa agertu izana. Baina azterketa serio bat egin edo arrazoizko konparaketa bat egiteko hain alferrak edo akritikoak gara, datu hauek beren artean konparagarriak izan daitezen edo ulertzen saiatzeko esfortzu txikiena ere ez dugula egiten. Ezin baita hain arinki esan bata bestea baino 10 aldiz gehiago laguntzen dela edo horrelakorik.
Adibidez, telebista produkzioa zenbat kosta den badakigu, baina ez irudia beste telebistei saltzeagatik zenbat jaso duen ETBk. Hau da, gustatu ala ez, Itzulia erakargarriagoa da beste telebistek seinalea eros dezaten. Aprobetxatzen du hori gure telebista publikoak? Egiten duen inbertsioaren zein % berreskuratzen du?
Edo zuzenean antolatzaileei ordaintzen zaizkienen inguruan, lasterketa bakoitzak ze kostu dituen jakitea interesgarria litzateke, hau da zenbat ordaintzen dien talde, laguntzaile edo zerbitzuen hornitzaileei. Kasu honetan, ez hainbeste diru kopurua absolutoa. Tontoenak ere badaki gehien kostatzen denak gehien jasotzen duela orain, baina gehien behar duenak? Eta zertarako erabiltzen du? Adibidez, nola zaintzen du genero ikuspegia bere lasterketetan? Ezin diezaioke exijitu Eusko Jaurlaritzak Itzuliaren antolatzaileei musutxoak banatzea beste helbururik ez duten emakumezkoak podiumetik kendu ditzan? Jon Tornerrek horretaz idatzi zuen atzo Argian. Aurrekari bikaina ezarriko lukete mundu mailan, anakronismo batekin amaituko zen eta neskatxa horien soldatak ere aurreztuko lituzkete. Baina egia esan, ez dut esperantzarik Hizkuntza sailburuordetzatik dirutza jasotzen zuten bitartean euskaraz webgunea jartzeko gai ez zirenetaz, orduan ere kontrapartida hori ez zitzaiolako eskatzen gobernutik…Erakunde publikoen funtzioak ez luke dirua ematea soilik izan behar. Praktika eta antolakuntza eredugarriak bultzatzea baizik, eta hor apenas egin da ezer. Diruarekin dena konponduko balitz bezala.
Ez dezala inork, halere, bi frogetara bideratzen den diru publikoa berdintzearen kontrako aldarririk ulertu aurreko lerroetan. Edo bai, zergatik behar dute ekarpenek berdinak? Agian emakumeen kirola hain profesionalizatua ez dagoenez gehiago mereziko luke. Baina genero ikuspuntuaz gain, beste ikuspuntu batzuk ere kontutan hartzea guztiz beharrezkoa da.
Eta lasterketak alderatu ditugunez, zergatik ez hitzegin taldeez? Euskaltel-Euskadiren desagertzearen ondorioz hainbeste negar egin den honetan, zenbat negar egin da goi mailako emakumezko euskal talde profesional bat ez dugulako izan haren pare? Agian, beste proiektu profesional berriren bat ateratzen bada noizbait, erakunde publikoek emakumezkoen taldea ere martxan jartzea baldintza ezinbestekotzat jo beharko lukete. Gogora dezagun Euskadi Fundazioa elitean egon den 2 hamarkadetan aberria eraiki agian bai, baina berdintasuna eraikitzen hutsaren hurrengo ekarpena egin zuela.
Ate-joka dugu II. Gabiria Kopa
Astebete besterik ez, bizikletak martxan jar daitezen euskal errepideetan. Apirilaren 2an hasiko da festa, Lizarran, eta egun horretantxe ekingo dio bere bigarren denboraldiari Gabiria Kopak ere, gizonezkoen zein emakumezkoen lasterketa profesional guztien sailkapena osatu arte. Nortzuk izango dira ziklistarik onenak aurten? Hori “erabakitzera” gatoz, ba!
Larunbat honetan, denok Gabiriara
Heldu da Gabiria Koparen egun handia.
Txirrindularitzaren jaia izango da larunbatean (azaroak 14) Gabirian biziko duguna. Denboraldi-amaierako festa handia, hainbat ekintza izango dituena.
2015ean Euskal Herrian korritu diren lasterketa profesional guztiak kontuan hartuta (mutilenak eta neskenak), badakigu nortzuk izan diren gure irabazleak, eta orain txirrindulariei sariak banatzeko unea heldu da. Mutiletan, Purito Rodríguez, Ion Izagirre eta Michal Kwiatkowski; nesketan, Kasia Niewiadoma eta Eider Merino.
Baina ez hori bakarrik: urtero egingo dugun ekitaldi honetan, Euskal Herriko txirrindularirik handienak ere omendu nahi ditugu, eta aurten Txomin Perurenaren txanda izango da.
Zenbat garaipen ez ote dauden “Peru”-ren hanketan! 12 etapa Vueltan, 2 etapa Giroan, 9 etapa Euskal Herriko Itzulian, 5. postua Munduko Txapelketan… Baina ez soilik etapak eta egun bakarreko lasterketak: Espainiako Vueltan bigarren geratu zen 1975ean, Tourreko mendiko sailkapena irabazi zuen 1974an… galantak egin ditu oiartzuarrak. Talde-zuzendari gisa ere, ez da makala izan; eta orain, Euskadi Irratian, esatari-lanetan goza dezakegu bere jakinduriaz eta graziaz.
Imajina dezakezue zer izan daitekeen Perurenaren ondoan bazkaltzea eta haren kontuak entzutea? Ba adi, txirrindulari gehiago ere etorriko dira eta. Esate baterako, Euskal Herriak eman duen txirrindularirik handienetakoa: Joane Somarriba, nor bestela! Eta, gainera, Jose Nazabal, Jose Luis Mayoz, Ramontxu González Arrieta, Gorka Izagirre, Jon Ander Insausti, Pello Olaberria… gutxi batzuk baino ez aipatzearren.
15 €-ren truke, ziklismo-giroko tertulia ederrean hitz eta pitz aritzeko aukera izango duzue. Eta seme-alabak ere ekarri nahi badituzue, arazorik ez!
Hori bai: osteguna baino lehen eman behar da izena, 688.635.532 telefonora deituta edo gabiriakopa@gmail.com helbidera idatzita.
Gainera, bazkariaz gain, txirrindularitzari buruzko liburuak eta ekipazioak erosteko aukera ere egongo da, Tropelak, Libros de Ruta argitaletxeak eta Urtekariak stand bana jarriko baitute euren produktuekin.
Animatu zaitezte! Luzaroan gogoratzeko moduko eguna izango da!
(Jarraitu gaitzazu Twitterren: @gabiriakopa)
2015eko Gabiria Kopako sailkapenak, erabakita
Amaitu da, akabo: aurten ez da lasterketa profesional gehiago jokatuko Euskal Herriko errepideetan. Ondorioz, dagoeneko osatuta daude I. Gabiria Kopako sailkapen guztiak, gizonezkoenak zein emakumezkoenak.
Normala den bezala, lasterketarik handienetan ondo arituta lortzen da Kopa irabaztea, eta horixe gertatu da: gizonezkoetan, Euskal Herriko Itzuliko bi etapa eta sailkapen nagusia irabazita, eta Donostiako Klasikoan aurrean sailkatuta, Joaquim Rodríguezek aurrea hartu dio Ion Izagirreri, nahiz eta ormaiztegiarra lider ere jarri zen denboratxo batez, Ordiziako podiuma zapaldu ostean. Azken egunera arte, beraz, emozio puntua izan du gizonezkoen Gabiria Kopak.
Garaipen nagusia kataluniarrarentzat, eta lehen euskaldunaren saria Izagirre anaia gaztearentzat. Eta beste gazte batek, Michal Kwiatkowskik, horixe bera irabazi du hain justu: gazterik onenaren saria.
