Santamarinaren urtea

Luis Pedro Santamarina hil zen egunean, bigarren iritsi zen helmugara, eta lehenengoak kendu zizkion titular guztiak, normalean gertatu ohi den moduan. Lehenengoa Roger Walkowiak izan zen, aurreko batean hemen aipagai izan genuena. Gertatzen dena da, oraingo honetan, helmuga heriotza zela, denok berdintzen gaituen lurralde hori; eta, beraz, zorretan geunden Santamarinarekin, merezi duelako nor izan zen gogoratzea eta bere urterik emankorrena errepasatzea.

Joan den otsailaren 6an hil zen, Portugaleten, hantxe bizi baitzen, gallartarra izan arren. 74 urte zituen, eta, bere eskelak gogorarazten zuen moduan, Euskal Herriko Itzulia irabazi zuen lehen euskal herritarra zen. 1970ean gertatu zen hori.

Werner taldean (argazkia: Harrie Lemeer)

Continue reading “Santamarinaren urtea”

Txirrindularitza eta edertasuna

DumoulinBizikleta gainean makurtuta, bizkarra biribilduta doazen ziklistak gustatu izan zaizkit gehien betidanik. Ez derrigor karrera gehien irabazten dituztenak, baizik eta ikusteko gozagarriak direnak, nolabait esan, bizikleta gaineko gentleman-ak, edo gurpil gaineko Ryan Goslingak. Bob Jungels eta Tom Dumoulin dira gaur egun gehien liluratzen nauten ziklistak, biak ere 50. hamarraldiko film batetik atereak diruditen karreristak. Lehena, Jungels, da eleganteena, bai postura aldetik eta bai janzkera aldetik gehien zaintzen denetako bat. Aukera duen bakoitzean kaskoa erantzi eta bere vintage orrazkera erakusten du, Ray-ban markako betaurrekoak eramaten ditu, eta, oro har, sedukzio paperean guztiz sartuta egoten den karrerista da luxenburgotarra. Ez dezala inork pentsa, horregatik, bizikleta gainean despistatuta ibiltzen denik, iazko Giroan erakutsi zuen bezala, hortzak estutzeko garaian kirolari sakrifikatuenen pare ibiltzen baita, (kirol alorrean ere) nabarmentzeko antsiaz. Erlojuaren kontrako ziklista brillantea da, dudarik ez da, eta maldan gorakoan gabezia handi xamarrak dauzkan arren, nik uste askoren buruan dagoela Jungels itzuli handietarako gizona izan daitekeen ideia. Continue reading “Txirrindularitza eta edertasuna”

1956ko onena izan zinen, Roger!

Walkowiak eta Gaul, 1956ko TourreanAsteartean hil zen Roger Walkowiak, 1956ko Tourra irabazitako eta horretaz damututako gizona, gutxigatik 90 urte betetzera iritsi gabe. Eta agertu da egunkarietan, eta nabarmendu da zeinen gaizki pasatu zuen ondoren, soilik handiei erreserbatutako Grande Bouclea irabazteko atrebentzia izateagatik, eta aipatu da, nola ez, ihesaldi bati esker lortu zuela Tour hura poltsikoratzea. Ba, azken puntu horretan ere, ez da egongo txirrindularitzaren historian Walkowiak bezain gaizki tratatu den pertsonarik, zeren ez zuen Tour hura ihesaldi bati esker irabazi (“bidoi-ihesaldia”, frantziarra are barregarriago utzi nahi dutenek esaten duten bezala), baizik eta bi ihesaldiri esker, eta lortutako aldeari kemenez eusteari esker. Continue reading “1956ko onena izan zinen, Roger!”

Kublerren bisita Euskal Herrira

Kubler

Tropelzaleei txirrindulari suitzarrei buruz galdetuz gero, Cancellara esango zenukete gehienok. Batzuek, ordea, ilea urdintzen hasi zaigunok, Zuelle eta Rominger ere aitatuko genituzke, akaso. Ziurrenik inork ez luke Kublerren izena mahai gainean jarriko. Urteko azken egunotako egunkarietan, jai kutsuko albisteen artean, hara non Kubler txirrindulari suitzarra hil berri dela jakin dugu. XX.mendearen erdialdean lehiatu zen Kubler, eta besteak beste Tourra 1950ean eta Munduko Txapelketa, 1951ean, irabazi zituen. Bazen nor.

Han eta hemengo kronikek gogora ekarri dute Kublerren goitizena: Le fou pédalant (txirrindulari eroa), xelebrekeria bat baino gehiago egin zuelako bizikleta gainean. Beharbada inongo kronikak ez dio erreparatu Kubler Euskal Herrian ere lehiatu zela. Izan ere, 1949ko Tourrak Euskal Herrian sartu-irtena egin zuen. Continue reading “Kublerren bisita Euskal Herrira”

Batzuetan otzana, besteetan zitala

Anquetil eta Altig elkarri begira. Ezkerrean, Simpson eta eskuinean, MerckxUllrichek Frantziako Tourra irabazi zuen. Zabelek sei aldiz etxeratu zuen Tourreko maillot berdea. Biak ala biak alemaniarrak dira. Altig ere alemaniarra zen. Ez zen Ullrich edo Zabelen mailara iritsi Frantzian, baina erraldoi alemaniarrak itzal luzea izan zuen, dudarik gabe, batez ere 60ko hamarkadan. Joan den larunbatean, ekainak 10, hil zen 79 urterekin.

Altigen garaipen entzutetsuena, ziurrenik, Euskal Herrian izan zen. 1962ko Espainiako Vuelta irabazi zuen eta azken etapa erabakigarrian, Donostiako Atotxako futbol zelaian jarritako belodromoan bukatu zen erlojupekoan bere taldeburua zena menderatu zuen. Eta taldeburua ez zen nolanahikoa: Anquetil abiatu zen Bartzelonatik Vuelta irabazteko asmoz. Altigek, baina, liderraren maillota jantzi zuen ustekabean. Continue reading “Batzuetan otzana, besteetan zitala”