25 urtez ihesean

Aurtengo Tourrean, uztailaren 18an zehazki, txirrindularitza modernoaren erakustaldirik harrigarrienetako baten 25. urteurrena beteko da: Claudio Chiappucci italiarrak Sestriereko helmugara bidean eman zuenarena, alegia. Ez zen edonolako erakustaldia izan: egundoko ihesaldia, historiara pasatzen diren horietakoak, 25 urteren ondoren ere oroitzeko aitzakia ematen dutenak.

Chiappucci 1

Continue reading “25 urtez ihesean”

Txirrindularitza eta edertasuna

DumoulinBizikleta gainean makurtuta, bizkarra biribilduta doazen ziklistak gustatu izan zaizkit gehien betidanik. Ez derrigor karrera gehien irabazten dituztenak, baizik eta ikusteko gozagarriak direnak, nolabait esan, bizikleta gaineko gentleman-ak, edo gurpil gaineko Ryan Goslingak. Bob Jungels eta Tom Dumoulin dira gaur egun gehien liluratzen nauten ziklistak, biak ere 50. hamarraldiko film batetik atereak diruditen karreristak. Lehena, Jungels, da eleganteena, bai postura aldetik eta bai janzkera aldetik gehien zaintzen denetako bat. Aukera duen bakoitzean kaskoa erantzi eta bere vintage orrazkera erakusten du, Ray-ban markako betaurrekoak eramaten ditu, eta, oro har, sedukzio paperean guztiz sartuta egoten den karrerista da luxenburgotarra. Ez dezala inork pentsa, horregatik, bizikleta gainean despistatuta ibiltzen denik, iazko Giroan erakutsi zuen bezala, hortzak estutzeko garaian kirolari sakrifikatuenen pare ibiltzen baita, (kirol alorrean ere) nabarmentzeko antsiaz. Erlojuaren kontrako ziklista brillantea da, dudarik ez da, eta maldan gorakoan gabezia handi xamarrak dauzkan arren, nik uste askoren buruan dagoela Jungels itzuli handietarako gizona izan daitekeen ideia. Continue reading “Txirrindularitza eta edertasuna”

Duela 25 urte, Gianni Bugno

Gianni Bugno, maglia arrosa soinean, 1990ko Italiako GiroanArdenetako Hirukoa bukatuta, Italiako Girora begira jarriko gara txirrindularitza zaleok. Bada, aurten beteko dira 25 urte Gianni Bugnok maglia arrosa etxeratu zuela. Lehen egunean jantzi zuen liderraren maillota eta inor ez zen gai izan egun bakar batean ere Bugnoren lehen postua ezbaian jartzeko.

Chateau D’ax Suitzako taldeko liderrak Milan-San Ramo irabazi zuen denboraldi hasieran eta handik aste gutxira iritsi zen Girora. 26 urte zituen Bugnok. Ordura arte ez zuen bere burua nabarmendu hiru asteko itzulietan, baina goia jotzear zegoen… Continue reading “Duela 25 urte, Gianni Bugno”

David Millarrentzat etapa Luxenburgon extralurtarrak hartu zuen urteurrenean

Atzokoan 2012ko Frantziako Tourreko 12. etapa Millar britainiarrarentzat izan zen, beste lau lagunekin ihesean aritu ostean. Ihesean Peraud (AG2R), Gautier (Europcar), Kiserlovski (Astana) eta Egoi Martinez (Euskaltel) izan zituen kide. Urte honetako etaparik luzeena Saint-Jan-de-Maurienne eta Annonay Dazévieux artekoa.

Etapa hasiera bizia joan zen, zailtasunik handienak bertan baitzituzten. Bazirudien boskoteari lagun gehiago gehituko zizkiola atzetik. Jazarpenean zihoan taldetxo horretan Sagan zegoen beste bi taldekiderekin baina azkenean talde hori tropelak irentsi zuen. Orduan aurretik zihoazenek hamar minutu baino gehiagoko abantaila hartu zuten. Continue reading “David Millarrentzat etapa Luxenburgon extralurtarrak hartu zuen urteurrenean”

1983

fignonIgon Antonek poz handia eman digu aste honetan. Espainiako Vueltako etapa irabazi du Galdakaoko txirrindulariak, eta sailkapen nagusian goiko postuetan jarri. Vuelta gertutik jarraitzeko nahikoa arrazoi, ezta? Hala ere, gauzak zer diren. Igor Antonek etapa irabazi duen egunean ez da protagonista bakarra izan txirrindularitzan. Izan ere, Laurent Fignon frantziarra hil da. Baten zoriona, bestearen azken arnasa gurutzatuta, ia-ia aldi berean.
1983an ere gurutzatu ziren, nolabait. Igor Anton 1983eko martxoan jaio zen; lau hilabete baino ez zituenean Fignonek Frantziako Tourra irabazi zuen lehenengoz. Hurrengo urtean ere gailendu zen. Frantziak bazuen Hinaulti lekukoa hartuko zion izarra. Fignon oso gaztea zen, 24 urte baino ez zituen. Dena dela, lesioengatik ez zuen Tour gehiago irabaziko.

Inolako zalantzarik gabe 1989ko Tourra etorri zaigu txirrindularitza zaleei burura egunotan. Berehala, gainera; ttak. 30 urtetik behera zaudetenak ez zarete gogoratuko, eta bakarrik zuek baino zaharragoa den norbaitek edo liburuek edo prensak kontatutakoa dakizue. Bai, zortzi segundorengatik galdu zuen Fignonek urte hartako Tourra, bere etxean, Parisen. Greg Lemond estatubatuarrak aurrea hartu zion azken erlojupekoan. Lemonden eskulekuak –triatloikoa- hautsak harrotu zituen, baina kontuak kontu, podiumaren koskarik gorenera igo zen. Egunkari askok Fignon gogora ekartzeko egun hartako irudia atera dute orain; ahalegin betean ageri da, Arc de Triomphe atzean duela, mailot horia soinean. Nik, ordea, beste irudi bat dut iltzatuta buruan. Helmugara iritsi berritan, lurrean, lur jota, negar batean, jendez inguraturik, boxealaria bailitzan. Epikak goia jo zuen egun hartan; Lemond hil zorian egon zen urte batzuk lehenago ehiza istripu baten erruz eta egun hartan zeruan zegoen, paradisuan. Fignonentzat, aldiz, etxea, hots Paris, infernu bilakatu zen.

Urte hartakoa alde batera utzita, ilehoria behin baino gehiagotan lehiatu zen Euskal Herrian. Euskadiko Sei Orduetan, esate baterako. Eta ezin ahaztu 1992ko Tourra, Donostiatik atera zena. Kutsu hunkigarririk ez zitzaion falta izan. Indurainek, Chiapuccik eta Bugnok lasterketaren lema hartu zuten arte, haien taldekideek, Perico Delgadok, Sthepen Rochek eta Laurent Fignon, hurrenez hurren, ihesaldietan sartuta ibili ziren. Batean baino gehiagotan, gainera. Zaleek bazekiten liderrek goiz hala berandu hartu zutela lasterketaren gidaritza, baina hiru txirrindulari beteranoak gatza eta piperra jarri zioten lasterketari, Sestriereseko etapa gogoangarriak nor bere lekuan jarri zuen arte.

Izaerak etsai asko ekarri zizkion Fignoni, baita Frantzian ere, baina bera da Tourra irabazi duen azken aurreko frantziarra; Hinaultek 1985ean irabazi zuen Frantziako Itzulia bosgarrenez. Joan den urtean kaleratutako biografiak ere hautsak harrotu zituen, bera eta gainerako guztiak dopatu egiten zirela aitortu baitzuen. Hala ere, azken arnasa eman ostean, bere herrialdeko berripaper garrantzitsuenek azalera eraman dute; azaleko gai bakarra izan da haietako batzuetan.

Tira, zutabe hau Igor Antonen balentria goratzeko zen, baina ziur Igorrek, irakurtzen duenean, ulertuko duela. Bera ere mailot horiarekin –Espainiako Vueltaren kasuan gorria- ikusiko ahal dugu laster!

Argazkia: Roberto Bettini (Greg Lemond eta Laurent Fignon 1989ko Tourra bukatu berritan)