Euskara, teknologia eta txirrindularitza
Tropela Elkarteak beste aurrera pausu bat eman asmotan Tourreko zenbait etapen kronikak audio bidez egitea pentsatu du. Iritziak eta galderak badituzue erabili ohiko bideak: bloga, [email protected], facebook edota twitterreko @tropela bidez.
Lehen honetan Tourreko prologoaren inguruko kronika egiten dugu. Gustuko izango duzuelakoan gaude.
[audio:http://bloga.tropela.eus/wp-content/uploads/2010/07/tropelanet_tourra2010_prologoa32.mp3|titles=Tropela.net: 2010eko Tourreko prologoa]
Pirinioei buruzko saila amaitutzat emateko, Tourmalet. Ez da Tourrean igo den mendaterik gogorrena, baina bai mitikoena, eta Euskal Herriko zale gehien hartu ohi dituena. Mendate honek ere badu bere historia txikia.
Goustave Garrigou ez zen izan 1910ean lehen postuan igaro zena Tourmaleteko gainetik, baina bai izan zen hanka lurrean jarri gabe mendate osoa igotzen lehena.
Tourmaleten 1913an gertatutakoa txirrindularitzari buruzko liburu askotan jasota dago. Merezimendu osoz, gainera. Eugene Christophe frantziarrak matxura izan zuen Tourmaleta jaisten, eta sutegi batera jo behar izan zuen bizikleta konpontzeko. Bere kabuz konpondu beste erremediorik ez zuen, eta lau ordu galdu zituen! Hala ere, konponketa lanak egin eta Aspin eta Peyresourde mendateak gainditu zituen Christophe egoskorrak. Pasadizo hura 1951n ekarri zuten gogora, antzezpen eta guzti.
Ezin aipatu gabe utzi Jean Robic ttikia. Txitxonera eramaten lehenetakoa izan zen; istripu baten ondorioz eramaten zuen beti, eta 1947an balentria egin zuen; Pirinioetako etapa nagusian mendate guztiak igaro zituen lasterketaren buruan.
Baina balentriez ari garela, 1969an handia egin zuen gero Eddy Merckxek. Etapa abiatu eta kilometro gutxira hanka egin zuen. Aubisque eta baita Tourmaleta gainditu zituzten txirrindulariek egun hartan, eta Merckxek zortzi minutu atera zizkion helmugan bigarrenari, Michelle Dancelliri, eta ordu laurdena hirugarrenari, Jan Jansseni!
Federico Martin Bahamontes igotzaile espainiarrak ere aipamentxoa merezi du, Toledoko arranoa lautan pasatu zen Tourmalet tropelaren buruan.
Euskal txirrindulariek ere letra larriz idatzi dute beren izenak mendate honetan. Peio Ruiz Cabestanyk buruan igaro zuen 1985ean; Perico Delgadoren mesedetan lan egitea egokitu zitzaion donostiarrari, eta azkenean Segoviako igotzaileak eskuratu zuen etapa hura, Luz Ardidenen.
Miguel Indurainek ez zuen buruan igaro mendatea 1991n, baina jaitsieran erasoa jo eta bakar-bakarrik joan zen. Chiapucci elkartuko zitzaion Atarrabiako txirrindulariari behera iritsita. Egun hartan, Val Louronen lehenengoz jantzi zuen Indurainek mailot horia. Tourra irabazi zuen urte hartan. Baita ondorengo lau urteetan ere.
Sailkapen nagusia lehiatzeko euskal txirrindularirik ez dago, baina etapa gehienetako ihesaldietan etxeko ziklistaren bat ikusiko dugu ziur aski. Batzuentzat lehenengo Tourra izango da. Goza eta era berean asko ikas dezatela opa diegu!
Juanma Garate
Rabobankeko igotzaileak galtzak bete lan izango ditu, bai Menchovek bai Gesinkek sailkapen nagusia izango dutelako begiz jota. Hala ere, irundarra etapa ehiztari aparta da; Vueltan eta Giroan etapak irabazi eta gero, oso handia egin zuen iaz, Mont Ventouxen nagusitu baitzen. Mendiko etapetan ihesaldietan sartuko da ziurrenik eta beraz, puntuak eman eman ditzake.
Amets Txurruka
Adorea barra barra du txirrindulari bizkaitarrak. 2007an oso-oso gertu izan zuen etapa garaipena Tourrean eta iaz, Bartzelonan bukatu zen etapan ere jo eta ke ibili zen. Tropelean ez da geldirik egongo, eta gauzak ondo, egun batean baino gehiagotan iritsiko da tropel nagusiaren aurretik. Aurrena iristea beste kontu bat da. Ametsen ametsa.
Egoi Martinez
Joan den urteko Tourrean mendiko maillota eskuratzeko borrokan ibili zen Franco Pellizotti italiarrarekin, eta Juanma Garateren adina eskarmentu du. Garate eta Txurruka bezala, Etaparen bat irabazteko borrokan egongo da, ziur.
Iban Mayoz
Donostiarra Giro bikaina egina iritsiko da Frantziara. 27 urteko txirrindularia eztitan dagoela ematen du. Tourrean baina, ez du esperientziarik, eta hori eta Italian pilatutako nekea izan ditzake oztopo nahi bezain gerlari aritzeko.
Aitor Perez Arrieta
Caisse d’Epargne, Extremadura, Contempolis… Talde askotan egona da zegamarra. Aurten Footon-Serveton dago, Matxinen esanetara, eta azken orduko aldaketa bati esker debuta egingo du Tourrean.
Arkaitz Duran
Aitor Perezen taldekideak ere aurreneko Tourra du. 24 urteko gasteiztarrak ikastea izango du egiteko nagusia.
Imanol Erviti
Caisse d’Epargneko 26 urteko iruindarra ere lehenengo aldiz izango da Tourrean. Giroa eta Espainiako Itzuli, aldiz, ezagutzen ditu.
Gorka Verdugo
Etxarri Aranatzeko ziklistak 31 urte ditu eta Samuel Sanchezen mesedetan lan garrantzitsua egin dezake, esperientzia bai baitu: azken lau Tourretan parte hartu du eta laurak bukatu ditu.
Iñaki Isasi
33 urteko arabarrak, Gorka Verdugok bezala, eskarmentua badu itzuli handietan. Euskalteleko ziklistak lau aldiz bukatu du Tourra eta hiru Espainiako Vuelta. 2006ko Tourreko etapa batean bosgarren sailkatu zen.
Juanjo Oroz
Nafarrak iaz lehen aldiz parte hartu zuen Tourrean. Hortaz, aurten joan den urtekoan ikasitakoa langungarri izatea espero du Euskalteko txirrindulariak.
Ruben Perez
Zaldibiko 28 urteko ziklistak zenbait Tour ditu zakuan, eta 2007an bestei nork baino kilometro gehiago eman zituen ihesean. Borrokarako grina eramango du Euskaltelekoak, ziur.
Ivan Velasco
Euskalteleko 30 urteko arrasatearrarentzat Tourrean egotea bada garaipen handia, estreinako aldiz ariko baita proban.
Alan Perez
28 urteko nafarrari buruz beste horrenbeste esan daiteke. Irteeran egotea ametsa betetzea izango da berarentzat, aurreneko aldiz lehiatuko baita. Honek ere mailot laranja eramango du soinean.
Zeinen alde egin? Nik Juanma Garate eta Amets Txurruka aukeratuko nituzte.
Ez da erraza azken multzo honetan 6 txirrindulari aukeratzea. Pentsatuko duzuen bezala ez ditut guztiak banan aipatuko. Sorpresa zein izango den ez dakidanez, erabiltzaileek gehien aukeratu dituzten txirrindulariak aipatu nahiko nituzke.
Nabarmen aukeratu dituzuenak Brajkovic (%43,3, Radioshack) , Van den Broeck (% 39,1, Silence-Lotto) , Luis Leon Sanchez (% 54,6, Caisse D’Epargne) eta Joaquim Rodriguez (% 43,8, Katusha) izan dira. Brajkovic Dauphinen Contadorri gailendu ostean dator Tourra lehiatzera. Oker ez banaiz Haimar Zubeldiaren ordez sartu dute taldean (animo Haimar!) eta, noski, helburua Armstrongi 8. Tourra irabazten laguntzea izango da. Ez zait iruditzen etapa garaipenen bat baino gehiago lortuko duenik; beharbada lehen prologoan erlojuaren aurka ondo moldatzen baita. 3 asteko lasterketa da eta beharbada luzeegia beretzako. Hala era aukeratzen duzuen taldearen arabera txirrindulari interesgarria izan dakizueke.
Van den Broeck Silence-Lottoko lider moduan arituko da. Igotzaile bikaina da baina baldarra erlojuaren kontra. Horrek bere alde egin dezake aurtengoan prologoa eta azken
aurreko etapako 52kmko erlojupekoa besterik ez baitira. Helburua iazko 15. postua hobetzea izango du, beraz, benetan txirrindulari interesgarria eta hartzeko modukoa.
Gehien aukeratu duzuena Luis Leon Sanchez izan da. Caisse D’Epargneko liderra izango da, baina ikusi beharko da 3 astetako lasterketa batean, eta batez ere Tourrean nola moldatzen den. Etapa garaipenaren lehian gehiago ikusten dut sailkapen nagusiaren lehian baino. Ikusita zenbatek hartu duzuen arriskatu eta besten bat hartuko nuke bere ordez.
Joaquim Rodriguezek, berriz, bere lehen Tourra izango du. Honek ere sailkapen nagusian ezer gutxi egingo duela iruditzen zait eta indarrak etapa garaipenen bat lortzeko erabiliko dituela. Ikusi beharko da nola moldatzen den.
Gehien hautatutako hauetaz gain Chavanel (% 29,7, Quick Step), Millar ( % 28,0, Garmin), Le Mevel (% 22,0, Française des Jeux), Casar (%20,4, Française des Jeux), Ballan (% 17,1, BMC), Voigt (% 13,8, Saxo Bank), Boom (% 13,3, Rabobank)
eta Voeckler (% 12,2, Bonjour) leudeke.
Le Mevel eta Casar talde berekoak izanik bietako bat aukeratuko nuke. Palmaresari begiratuz gero Le Mevelen iaz 10. postuan sailkatu zela konturatuko gara. Nire ustez arrazoi nahikoa Le Mevel aukeratzeko bi hauen artean.
Ballan Evansen alboan ibiliko dela uste dut eta beharbada espero baino lasterketa hobea egin dezake Italiako munduko txapeldun ohiak. Voeckler ere ez dugu ahaztu behar, berrik Frantziako txapelketa irabazi du eta horrek konfiantza handia emango dio iaz bezala etaparen bat irabazteko lehian sartzerako orduan.
Lehen eguneko erlojuaren kontrako prologoari begira Boom, Millar edo Voigt bera bezalako txirrindulariengan pentsatu beharko genuke. Hiruretan osoenak Millar eta Voigt izango lirateke. Dakizuen bezala Millar erlojuaren kontra ezaugarriak galdu dituen arren, mendian hobetu egin da eta Vande Velderekin batera Garmineko txirrindulari garrantzitsua izango da. Voigt, berriz, edozertarako gai da; Schleck anaiei laguntzeaz gain etapa garaipenen baten lehian sar daiteke.
Hau guztia ikusita, hauek litzateke nire aukeraketa: Van Den Broeck, Millar, Le Mevel, Voeckler, Luis Leon Sanchez eta Ballan.
Boasson Hagen (SKY). Tropel nagusiko esprinta, erlojupekoa, talde txiki bateko esprinta, gora, behera… Hau da, edozein momentutan eta edozein terrenotan irabaz dezake 23 urteko norvegiarrak. Debuta egingo du Tourrean, eta talde-lana izango da haren egiteko nagusia, Wiggins babestea. Baina, esan bezala, edozertarako gauza dela erakutsi du. Min hartuta ibili da, baina bueltatu eta Dauphinen etapa bat irabazi zuen.
Ciolek (MILRAM). Multzo honetako izarra dela esan genezake. Azken bi urteotako Tourretan garaipenetik gertu egon da lauzpabost aldiz, eta aurten jauzi kualitatiboa emateko gertu dago. Cavendish, Farrar eta haiengandik gertu egongo da, edo aurretik.
Dean (GARMIN) eta Hunter (GARMIN) lanerako egongo dira, Farrarren mesedetan. Esperientzia handi dute biek ere, eta taldearen helburu nagusia Tourrean esprintak jokatzea izango da. Dean da Farrarren kide nagusia, azkeneko metroak egiten dizkiona; hortaz, ez dakit Hunterrek ze rol izango duen taldean.
Eisel (COLUMBIA). Ondo dakigunez, Cavendishen esprint bideratzaileetako bat izango da, azken kilometroan, Renshawrekin batera. Hala ere, bere aukerak ere izan ditzake, adibidez, 3. etapan, Arenbergeko harrietan.
McEwen (KATUSHA). Azken Tourra izan lezake australiarrak, eta aprobetxatu egin gura du. Maillot berdearen lehian egon daitekeela ere entzun diot, baina garesti dago hori. Azkeneko urteotan, normala denez, lehen zuen punch hori galdu egin du.
Mondory (AG2R). Bere kasa ibiliko da, trenoen eta esprinter nagusien gurpila hartu nahian. Ez da lehen mailako esprinterra, baina bai esprinter frantses bakanetakoa Tourrean. Kontuan hartu behar da ez direla irteera puntuan izango Sebastien Chavanel, Hinault, Bonnet…
Bole (LAMPRE), Gavazzi (LAMPRE), Hondo (LAMPRE) eta Lorenzettto (LAMPRE) talde berekoak dira. Harrigarria da, baina Lamprek bost gizon azkar izango ditu Tourrean. Berez, Petacchirendako lan egin beharko dute, batez ere, Lorenzettok eta Hondok, azken kilometroan. Eta Bole eta Gavazzi ihesaldietan sartzeko moduko ziklistak dira, oso denboraldi ona egiten ari dira-eta.
O’Grady (SAXO BANK). 36 urteko australiarrak garai baten Zabelekin lehia estuak izan zituen Tourrean. Talde-lanean ibiliko da, esprintak bigarren mailan utzita. Oso gizon garrantzitsua 3. etaparako, taldearendako.
Roelandts (LOTTO). 2008an Belgikako txapelketa irabazi zuen, esprintean, Van Avermaet, Boonen, Gilbert eta beste askori gailenduta, eta hori oso kontuan hartzekoa da. Azkeneko hiru urteotan postu on asko ditu belgikarrak, eta profesionaletan bost garaipen. Debuta egingo du Tourrean.
Rojas (CAISSE). Murtziarra da taldeko gizon indartsuena, Suitzan erakutsi zuen moduan. Iaz ere izan zen Tourrean eta lehen hamarren artean sailkatu zen hainbat aldiz. Ondo daki lekua hartzen eta ez dio beldurrik kapoekin esprintak lehiatzeari.
Bada, talde honetatik hiru lagun hartu behar direnez, neuk Ciolek, Rojas eta Boasson Hagenen alde egingo nuke.
Argazkiak: Sirotti, Susi Goetze.